VÙNG LÕM

Tiêu đề: VÙNG LÕM Sat Feb 09 2013, 20:26

Vùng lõm.

Không biết vì đâu quê tôi tự nhiên được gọi là vùng lõm. Cấp tỉnh gọi vùng lõm. Cấp huyện gọi vùng lõm. Đài báo gọi vùng lõm. Một vùng lõm không có tên trong bản đồ. Chỉ có trên hành văn khẩu ngữ. Tôi thành người vùng lõm. Lạc hậu về giao thông. Lạc hậu về kinh tế. Thông tin lõm. Tri thức lõm. Đất mơ. Tôi mơ. Những con đường mơ. Những ánh mắt mơ. Bữa ăn mơ. Trẻ con mơ. Người lớn mơ. Cây cỏ mơ. Cuốc cào mơ. Không ngủ để mơ. Nhìn ra tận chân trời góc bể để mơ. Nghe đài nghe báo mà mơ. Thật tỉnh táo để mơ. Mơ để giải thoát. Mơ để không chìm vào ác mộng. Mơ để hy vọng có một sự đổi thay. Mơ dắt nhau bơi qua vùng lõm.

Vùng lõm là con đường cụt. Vùng lõm là cái chén. Vùng lõm là cái giếng. Ngày xưa con kiến mang giấc mơ bò quanh miệng chén. Ngày xưa, con ếch đã mơ đớp sao trên bầu trời từ đáy giếng. Bây giờ ếch không còn trong đáy giếng. Chỉ còn chúng tôi. Kiến không còn bò trong miệng chén. Chỉ còn chúng tôi. Kiến đã ra khỏi cành cộc. Chỉ còn chúng tôi. Không còn vũng tre ngâm. Chỉ còn chúng tôi. Những con người vùng lõm.

Chỗ chúng tôi bắt đầu là cội nguồn. Đây là đầu sông, đầu suối. Đây là đầu núi đầu vực. Đây là chỗ ngày xửa ngày xưa Lang Cun Khương và Lang Cun Cần đến chặt cây Chu Đá lá chu đồng bông thau quả thiếc về dựng Cung Mường Trời. Chiếc áo Cóm in trên mặt trống đồng Đông Sơn bắt đầu từ đây. Cồng chiêng bắt đầu từ đây. Nhạc lóong bắt đầu từ đây. Những thửa ruộng bậc thang đang trở thành kỳ quan là đây. "Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù là đây”. Chỗ chúng tôi bắt đầu là hồn dân hồn nước. Chỗ chúng tôi bắt đầu là bàn thờ tiên tổ. Đó là quê. Đó là gốc của thi ca. Nhưng cái gì cũng cuối. Con đường cuối. Quy hoạch cuối. Quan tâm cuối. Đầu tư cuối. Chuyến xe cuối. Chuyến hàng cứu tế cuối. Ưu tiên cuối. Giải ngân cuối. Cái được bảo tồn, được tôn vinh lại không phải là niềm mong đợi. Bảo tồn làng nguyên sơ. Bảo tồn kiểu nhà nguyên sơ. Bảo tồn văn hoá nguyên sơ. Phong tục tập quán nguyên sơ. Lễ Hội nguyên sơ.

Thương binh nhiều. Gia đình liệt sĩ nhiều. Nạn nhân chất độc da cam nhiều. Hộ đói hộ nghèo nhiều. Nhà tình thương, tình nghĩa nhiều. Mất mùa nhiều. Mất điện nhiều. Mồ hôi nhiều. Chờ đợi nhiều. Rơm rạ nhiều. Bỏ làng đi Tây Nguyên, Gia Lai, Kon Tum, Đắc Lắc nhiều. Đi miền Nam làm thuê nhiều. Vay nợ lãi nhiều. Thế chấp sổ đỏ nhiều. Sâu bọ nhiều. Các khoản đóng góp nhiều. Trẻ em thất học nhiều.

Cái gì cũng tính bằng tấn. Cái gì cũng tính bằng trâu. Ốm hết mấy tấn thóc. Làm đường hết mấy tấn thóc. Con học hết mấy tấn thóc. Xin việc hết mấy tấn thóc, hết mấy con trâu. Mua đất hết mấy con trâu. Cưới vợ hết mấy tấn thóc. Làm nhà hết mấy con trâu…

Trường xa. Trạm xa. Bệnh viện xa. Huyện xa. Tỉnh xa. Trung Ương xa. Thủ Đô xa. Đại lộ xa. Thị trường xa. Siêu thị xa. Hội nhập xa. Cái mới xa. Những thứ được ban tặng thì không mấy khi được hưởng thụ. Lãnh đạo cấp trên về thăm ban tặng lời hứa. Đoàn Đại biểu Quốc Hội, Đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, huyện về tiếp xúc cử tri ban tặng lời hứa. Ban lập dự án hứa. Nghị quyết hứa. Người đứng đầu hứa. Đơn từ gửi đi được hứa. Núi ra đi mà hòn đá chẳng quay về. Rồi thiên nhiên ban tặng mưa đá. Lốc xoáy. Gió lào. Lũ quét. Lũ ống. Dịch chuột. Dịch cào cào châu chấu. Dịch sâu keo. Dịch bọ hung. Dịch tai xanh. Dịch lở mồm long móng. Đường sạt lở. Trường đổ nát. Rừng bị tàn phá. Xe lớn, xe con về thăm vùng lõm vội vàng rồi nổ máy ra đi. Sợ mưa xuống mắc kẹt không ra được. Đã có trường hợp, làng phải huy động mấy con trâu mới kéo được chiếc xe con ra khỏi đoạn đường lầy. Sợ không có máy điều hòa. Sợ nước giếng nhiều đá vôi kết lắng. Sợ giấy vệ sinh dùng bằng lá chuối. Không một cán bộ cấp trên nào muốn cắm chốt với vùng lõm. Họ để lại nụ cười. Họ dể lại cái bắt tay. Họ để lại lời hứa. Chỉ có màu áo xanh của thanh niên tình nguyện. Khẩu hiệu chăng lên tít tận ngọn cây. Những tiếng hát tình nguyện vang lên. Những tiếng học bài vang lên. Một con đường mòn được cắt băng khánh thành. Một thư viện được cắt băng khánh thành. Chóng vánh và ngắn ngủi.

Vùng lõm lại vật lộn với cuộc sống mưu sinh. Mồ hôi không phải là thước đo giá cả. Lam lũ không phải là thước đo giá cả. Cái giá làm người thì đắt. Nhưng cái gì cũng rẻ. Cái gì cũng bèo. Sức lực bèo. Biểu quyết bèo. Tiếng nói bèo. Đất đai bèo. Đền bù bèo. Hạt lúa bèo. Củ khoai củ sắn bèo. Cái măng cái củ bèo. Tre nứa bèo. Đụng một tí là được kích gọi lên ngôi. Một thứ lên ngôi đầm nước mắt. Củ su hào từ hai trăm đồng nhích lên hai trăm rưỡi. Ấy thế là su hào lên ngôi. Năm nghìn một cân khoai nhích lên sáu nghìn. Ấy thế là khoai lang lên ngôi. Cứ như thế, bầu lào lên ngôi. Hành tỏi lên ngôi. Mục nhĩ lên ngôi. Nấm lên ngôi. Sắn lên ngôi. Mùi tây lên ngôi. Thì là lên ngôi. Dế mèn lên ngôi. Dưa chuột lên ngôi. Mười lăm hai mươi thứ lên ngôi mà mỗi lần lụt, mỗi lần bão, Đảng , Nhà Nước liên tục có công văn nhắc các cấp không được để một người dân nào trong vùng lõm, vùng có nhiều thứ lên ngôi chết đói. Không được để một học sinh nào bỏ học. Chỉ chớp mắt, làng nghề đổ. Trang trại đổ. Trồng trọt đổ. Chăn nuôi đổ. Văn hoá làng đổ. Vùng lõm được hô hấp nhân tạo bằng cách cho vay ngắn hạn, trung hạn, dài hạn lãi suất thấp. Cho giống. Cho phân. Cho thuốc trừ sâu. Cho nước sạch.

Chúng tôi bơi trong vùng lõm. Sóng đập trong vùng lõm. Buộc chân nhau trong vùng lõm. Níu nhau trong vùng lõm. Vớt nhau trong vùng lõm. Cứu hộ nhau trong vùng lõm. Đùm bọc nhau trong vùng lõm. Hát ru nhau trong vùng lõm: À ơi, nhiễu điều phủ lấy giá gương...

Nguyễn Minh Khiêm ngày 23.4.2010

ST từ Internet.

» hoa lộc vừng
» VỤNG
» MẸ ƠI! HÃY VỮNG TIN NƠI CON NHÉ...
» NÉT ĐẸP VÙNG QUÊ
» NÉT ĐẸP VÙNG QUÊ